Duyu Bütünleme Bozukluğu Nedir?
Duyu bütünleme fonksiyon bozukluğu duyumlar yoluyla alınan bilginin işlenmesindeki yetersizliktir.
Bozukluk santral sinir sisteminde yani bunun da başı olan beyinde meydana gelir. Kolaylıkla üstesinden gelinebilecek acil bir sorun meydana geldiğinde, beyin duyusal mesajları analiz edemez, organize edemez ve mesajlar arasında bağlantı kuramaz, mesajları bütünleyemez;ve bunun sonucunda çocuk duyusal bilgiye anlamlı ve tutarlı davranarak cevap veremez. Aynı zamanda duyusal bilgiyi istediğini, ihtiyacı olanı planlamak ve organize etmek için kullanmakta zorluk çeker. Dolayısı ile öğrenmesi de zorlaşır.
Duyu Bütünleme bozukluğu olan bir çocuk, çevresindeki sözel veya sözel olmayan belirtileri, ipuçlarını okumakta zorluk çeker. Beyin-davranış bağlantısı çok kuvvetlidir.Duyu Bütünleme Bozukluğu olan bir çocuğun disorganize bir beyni vardır,
bu da pek çok davranışının disorganize görünmesine yol açar. Bütün gelişimi düzensiz olarak gider ve çocukluk deneyimleri alacalı bulacalı, zar zor ve beceriksizce olur.
Çocuğun düzgün hareket etmemesi kendi istemediği için değil, yapamadığı için olur.
- Düşünün akıllı bir yuva çocuğusunuz ve her teneffüs zilinde kulaklarınızda ağrı hissediyorsunuz. Diğer çocuklar sınıftan dışarıya çıkarken sizin tek yapabildiğiniz bir köşeye saklanıp, kulaklarınızı tıkamak.
- 10 yaşında arkadaş canlısı ve harika bir hayal gücü olan bir kızsınız, fakat futbol topuna vuramıyor ya da dans dersindeki adımları bir türlü öğrenemiyorsunuz veya bisiklet süremiyorsunuz.
- Bir yetişkin olduğunuzu hayal edin, en ufak bir dokunuş sizi korkuttuğu için ya da restoranlardaki, alışveriş merkezlerindeki ve tiyatrolardaki koku ve gürültü size dayanılmaz geldiği için bir müddet sonra sosyal olarak kendinizi izole ettiğinizi görüyorsunuz.
- Yemek yeme ve uyku sorunları olan ve gününün çoğunda huysuzluk yapan bir çocuğun ebeveyni olduğunuzu hayal edin. Bunun sadece geçici bir dönem olduğunu umuyorsunuz ama günden güne işler zorlaşıyor.
Duyu bütünleme bozukluğu çoğunlukla fark edilmez ve normal gelişim gösteren bireyler kadar otizm, dikkat eksikliği, öğrenme güçlükleri ve diğer nörolojik durumlar gösteren bireylerde de gözlenebilir. Bu bireyler duyularından (dokunma, işitme, görme, tat alma, koklama ve hareket) gelen bilgileri etkin bir şekilde işleyemezler ve bu durum da motor becerilerde gecikmelere,
self-regülasyon, dikkat ve davranışta problemlere yol açar.
Bireyde Duyu Bütünleme Bozukluğu Olduğunu Nasıl Anlarız?
1. Çok fazla titiz, zorlukla teskin olan çocuklar veya daha erken dönemlerde fazlaca irkilen, huzursuz olan bebekler olarak gorulur.
2. Uyku-uyanıklık döngüsünü regüle etmekte zorluk, uykuya dalmada zorluk, uykusuz durma ve her zaman huysuz uyanma
3. Uyarana aşırı duyarlı, dokunmaya, tada, sese veya kokulara aşırı tepkili
4. Banyo yapmaya, saç ve tırnak kesimine aşırı tepkili
5. Objeleri tutarken, boyarken, yazarken veya akranları veya evcil hayvanlarla etkileşimlerinde fazla/az güç kullanma
6. Zayıf kas tonusu, çabuk yorulur, insanlara dayanır ve sandalyede kaykılır.
7. Dönme, emekleme, oturma, ayağa kalkma, yürüme veya diğer motor gelişim basamaklarında yavaşlık
8. Fazlaca hareket etme, nerede tehlikeli bir durum varsa onu arama ve bulma. Kendisini tehlikeye atmaktan kaçınmama, tehlikenin farkında değilmiş gibi gözükme
9. Sakardır, sıklıkla düşer, mobilyalara, insanlara çarpar ve çevresine göre gövde pozisyonunu ayarlamada zorluk
10. Yeni motor görevleri öğrenmede zorluk; yönergeleri izlemeye çalışırken veya aktivite basamaklarını izlerken gereksiz sinirlenir.
11. Aşırı temkinli olma, ritüellere bağlı kalma isteği
12. Oyun alanı aktivitelerinden, beden eğitimi ve/veya spor aktivitelerinden kaçınır.
13. Yaşına uygun motor aktivitelerden (zıplama, sallanma, tırmanma, çizme, kesme, yapboz yapma, yazı yazma gibi) hoşlanmaz.
14. Akranlarıyla arkadaşlık kurmada zorlanır, daha büyüklerle ya da erişkinlerle oynamayı tercih eder.